Mangave-malligheid

‘n Nuwe vetplantsensasie neem internasionale tuine oor, en dit is op die punt om in Suid-Afrika bekendgestel te word. 

Verbeel jou ‘n plant met die beste eienskappe van twee verskillende genusse gekombineer in ‘n enkele, geharde en visueel indrukwekkende eksemplaar. Welkom in die wêreld van Mangave – ‘n reeks intergeneriese hibriede wat oral vinnig die gunsteling van tuiniers geword het.

Hierdie unieke plante is nie net aantreklik nie, maar is ook sterk, groei vinnig en is relatief maklik om te versorg. Of jy nou ‘n ervare vetplant-entoesias is of ‘n beginner wat na iets nuuts soek, mangaves sal die perfekte toevoeging tot jou tuin of patio wees. 

Geluk by die ongeluk

Mangave is die opwindende resultaat van die kruising van twee verskillende genusse: Agave en die eertydse genus Manfreda. Manfreda word nou omstrede onder die genus Agave geklassifiseer, maar word lank reeds bewonder vir hul interessante blaarpatrone en groeiwyse.

Agaves, aan die ander kant, is bekend vir hul skulpturele vorm en gehardheid, hoewel hulle bekend is daarvoor dat hulle stadig groei. Die kombinasie van hierdie twee het iets werklik spesiaals geskep: ‘n Plant wat die beste van albei wêrelde bied.  

Die ontdekking van mangaves was, glo dit of nie, ‘n geluk by die ongeluk. Die eerste mangave is geskep deur onbedoelde kruisbestuiwing en is ontdek in ‘n klomp manfreda-saailinge by Carl Schoenfeld se kwekery in die VSA.

Hierdie unieke plant is onder vriende versprei as ‘n botaniese rariteit, totdat dit die oog van Hans Hansen, die direkteur van New Plant Development by Walters Gardens, gevang het. Hansen het die potensiaal van hierdie plant geëien en het baie tyd en hulpbronne aan die ontwikkeling daarvan gewy, wat gelei het tot die bekendstelling van die eerste mangave-hibried in 2016, die nou beroemde ‘Pineapple Express’.

Reëls word verbreek

Kruisings tussen twee verskillende genusse is skaars in verbouing en selfs skaarser in die natuur. Agave en Manfreda het egter die haas onmoontlike reggekry en by meer as een geleentheid ‘by mekaar uitgekom’, wat die aantreklike nageslag bekend as x Mangave voortgebring het.

Die ‘x’ voor mangave dui aan dat dit ‘n kruising tussen verskillende genusse is. Jy sal soms mangave sonder die ‘x’ geskryf sien, maar dit is tegnies verkeerd en net gerieflik vir alfabetiese rangskikking.  

Sedert hul amptelike debuut het mangaves die tuinbouwêreld oorweldig. Aanvanklik kon produksie nie tred hou met die aanvraag nie, aangesien plantversamelaars gestorm het om hierdie nuwe hibriede in die hande te kry.

Om mangaves aan hoofstroomtuiniers bekend te stel, het Walters Gardens die ‘Mad about Mangaves’-bemarkingsveldtog van stapel gestuur. Die resultaat was ‘n vetplantsensasie wat steeds wêreldwyd in gewildheid toeneem.  

Hierdie Oktober versprei die opwinding na Suid-Afrika, waar agt uitsonderlike mangave-hibriede, wat in SuidAfrika deur De Wet Plant Breeders beheer word, landwyd by toonaangewende kleinhandelaars beskikbaar sal wees. Dit sal plaaslike tuiniers in staat stel om in die pret te deel. 

Die aantrekkingskrag van mangaves

Wat maak mangaves dan so spesiaal? Om mee te begin, kombineer hulle die skulpturele vorm van agaves met die vinniger groeitempo en unieke patrone van manfredas. Dit beteken jy kry die beste van albei wêrelde – pragtige, skulpturele plante wat vinniger groei en makliker is om te versorg.

Anders as die meeste agaves, wat tot 100 jaar kan neem om te blom en dan afsterf, groei mangaves teen ‘n veel vinniger tempo, met sommige hibriede wat drie tot vier keer vinniger groei. Wanneer hulle wel blom, sal die moederplant afsterf, maar die rosette produseer basale uitlopers, so jy het uiteindelik meer plante!  

Een van die aantreklikste aspekte van mangaves is hul gehardheid. Terwyl alle mangave-hibriede immergroen is bo vriespunt, word baie bladwisselend by baie koue temperature.

Hulle kan veilig buite gelaat word in gebiede waar temperature tot -7 °C daal en sommige kan selfs temperature so laag as -12 °C verdra. Deur mangaves met agaves te kruis, het telers die immergroen eienskappe verbeter terwyl hulle die pragtige, pers gevlekte blare behou het waarvan so baie tuiniers hou.  

Mangaves is ook meer gebruikersvriendelik as agaves, danksy hul minder woeste dorings. Hul gepunte, vlesige blare word in digte rosette gehou, wat hulle ‘n verfynde, elegante voorkoms gee wat hulle perfek maak vir tuinbeddings sowel as vir houers. 

Sedert vroeg 2022 was daar meer as 90 genoemde mangave-kultivars, waarvan 82 die resultaat van Hans Hansen se werk by Walters Gardens is. En die mangavefamilie groei steeds.

Hans Hansen is steeds baie aktief besig om nuwe hibriede te teel wat bonter blare, verhoogde gehardheid teen koue en opwindende nuwe eienskappe insluit wat ons ons nog nie eens kan voorstel nie. 

Versorging van mangaves

Plant mangaves in grond wat goed dreineer. Sanderige of klipperige grond is ideaal, maar as jou tuingrond te swaar is of te veel water terughou, kan jy dit met ‘n vetplantmengsel aanvul of kompos en riviersand byvoeg. Mangaves hou nie daarvan om te lank in nat grond te staan nie, aangesien dit hul wortels kan laat verrot. 

Wanneer jy mangaves in houers plant, gebruik ‘n grondmengsel wat goed dreineer met baie growwe sand vir die beste resultate. Sodra gevestig, gee spaarsamig water in die somer en hou hulle droog in die winter.

Mangaves verrot egter nie so maklik soos baie gewilde vetplante nie. Hulle benodig baie sonlig om hul lewendige kleure te vertoon, so plaas hulle op ‘n plek waar hulle volson of ten minste middagson sal ontvang.  

Om mangaves elke drie tot vier maande gedurende die groeiseisoen met ‘n organiese kunsmis soos Talborne Vita Grow 2.3.2 of meer gereeld met die vloeibare organiese Talborne Nourish Multiplant te voed, sal help om dit gesond te hou. Wees versigtig om nie te veel kunsmis te gee nie, aangesien ekstra voeding nie voordelig vir hulle is nie. 

Die nuwe sterre van 2024

Verskeie nuwe mangave-hibriede sal hierdie Oktober die Suid-Afrikaanse mark tref, en hulle is bestem om onmiddellike gunstelinge te word. 

Mangave ‘Pineapple Express’

‘Pineapple Express’ is ‘n kompakte skoonheid wat sy naam gestand doen met ‘n stekelrige voorkoms wat aan ‘n pynappelkroon herinner. Sy blou-groen blare is bedek met wynrooi kolle, wat ‘n mentgroen afwerking skep wat treffend lyk in ‘n geel of taankleur houer, wat verder daardie pynappelvoorkoms versterk. Die klein dorings langs die blaarrande en ‘n skerp kaneelkleurige eindpunt gee hierdie mangave ‘n kenmerkende, stekelrige voorkoms. Dit is perfek vir houers sowel as vir tuinbeddings.

Mangave ‘Blazing Saddles’

Hierdie mangave is bestem om ‘n ster in enige huis te wees. Sy groen blare is so swaar met rooi gespikkel dat hulle lyk asof hulle soliede rooi bande met groen rande het. Die skerp gepunte blare is omlyn met klein dorinkies, wat dit ‘n kompakte plant met ‘n lae profiel maak, perfek vir kontemporêre houers. 

Mangave ‘Mission to Mars’

Genoem na die rooi planeet, vertoon ‘Mission to Mars’ ‘n unieke, intense rooi gekleurde blare, wat so swaar met rooi kolle gespikkel is dat hulle heeltemal rooi lyk. Die lang blare buig so grasieus terug dat dit ’n skulpturele meesterstuk skep wat die oog vang. 

Mangave ‘Black Magic’

Vir ‘n dramatiese stelling is ‘Black Magic’ moeilik om te klop. Hierdie mangave se blare is so gevlek dat hulle byna swart voorkom, en sal beslis die oog vang in enige tuin of op ‘n sonnige patio. Die lang, plat blare buig afwaarts in houers, wat tot sy treffende voorkoms bydra.

Mangave ‘Purple People Eater’

Moenie bekommerd wees nie, hierdie ‘Purple People Eater’ gaan jou nie opeet nie! In plaas daarvan sal dit jou verras met sy buitengewone pers kleur. Die dik, stewige blare is blougroen met rooipers kolle, wat ‘n dieppers skakering skep, perfek om ‘n kleurryke aksent by jou landskap te voeg. 

Mangave ‘Lavender Lady’

‘Lavender Lady’ is die nageslag van Agave attenuata en Mangave‘Bloodspot’, wat die beste eienskappe van albei ouers kombineer. Sy enkelvoudige roset-groeiwyse en dowwepers blare gee dit ‘n verfynde, elegante voorkoms wat aan ‘n echeveria herinner. Die blare verdonker tot ‘n dieper pers in direkte sonlig en vertoon ligte wynrooi kolle en ‘n kaneelbruin punt. 

Mangave ‘Red Wing’

As jy na iets met ‘n bietjie swier op soek is, kan ‘Red Wing’ dalk net die ding wees. Hierdie hibried spog met dieprooi blare wat ‘n groot, simmetriese roset vorm. Dit is perfek vir houers of as ‘n fokuspunt in jou tuin en sy intense rooi kleur sal vir seker die koppe laat draai. 

Sleutelpunte

1. Kleurryke en treffende blare  

2. Maklik om te kweek  

3. Vinnige groeitempo   

4. Droogtebestand   

5. Patioplant  

6. Pes- en siekteweerstandig   

7. Hoe meer son, hoe dieper die vlekke 

Mangave ‘Praying Hands’

‘Praying Hands’ staan uit tussen sy ander mangaveneefs met sy unieke groeiwyse met blare wat na bo omkrul en soos ‘n traan of artisjok lyk. Die donkergroen blare bly so omgekrul in ‘n digte roset, met dun rooibruin rande en dorings op die punte wat aan die bokant byna aan mekaar raak. Hierdie mangave is perfek om ‘n bietjie drama aan jou tuin te verleen. 

Mangaves is meer as net ‘n verbygaande tendens; hulle is ‘n bewys van die krag van plantteling en die eindelose moontlikhede wat dit bied.

Of dit hul treffende kleure, unieke vorms, of geharde natuur is wat jou aantrek, mangaves sal ’n tikkie uniekheid aan jou tuin verleen. Soos hierdie nuwe genus ontwikkel, is een ding duidelik: die mangave-malligheid is hier om te bly. Hoekom sluit jy nie aan by die gier en voeg ‘n mangave by jou versameling nie? Jy sal nie teleurgesteld wees nie! 

Beskikbaar van Oktober 2024 in toonaangewende tuinsentrums & geselekteerde kleinhandelaars. Vir meer inligting besoek https://cndnursery.co.za